Uit de oude doos, “Langs de Bordrand”.
TOERNOOI-CATEGORIE.
Door Piet de Jonge.
Op het Interpolistoernooi van 1991 was de gemiddelde Elorating van de spelers 2666. Dit geeft ten eerste een indicatie van de sterkte van de deelnemende spelers, maar ten tweede ook een indicatie van de belangrijkheid van het toernooi en de aantrekkelijkheid voor een sponsor om zijn naam hieraan te verbinden. Als de gemiddelde rating van de deelnemende spelers 2666 is, spreekt men in de schaakwereld van een categorie 17 toernooi. (Voorop gesteld dat het geen specifiek damestoernooi is.)
Voor het bepalen van de toernooicategorie gebruikt men de tabel die hieronder weergegeven is.
| Gemiddelde rating | Toernooicatergorie | ||
| 2051-2075 | 1W | ||
| 2076-2100 | 2W | ||
| 2101-2125 | 3W | ||
| 2126-2150 | 4W | ||
| 2151-2175 | 5W | ||
| 2176-2200 | 6W | ||
| 2201-2225 | 7W | ||
| 2226-2250 | 8W | ||
| 2251-2275 | 9W | 1 | |
| 2276-2300 | 10W | 2 | |
| 2301-2325 | 11W | 3 | |
| 2326-2350 | 12W | 4 | |
| 2351-2375 | 13W | 5 | |
| 2376-2400 | 14W | 6 | |
| 2401-2425 | 15W | 7 | |
| 2426-2450 | 16W | 8 | |
| 2451-2475 | 17W | 9 | |
| 2476-2500 | 18W | 10 | |
| 2501-2525 | … | 11 | |
| 2526-2550 | 12 | ||
| 2551-2575 | 13 | ||
| 2576-2600 | 14 | ||
| 2601-2625 | 15 | ||
| 2626-2650 | 16 | ||
| 2651-2675 | 17 | ||
| 2676-2700 | 18 |
Voor het vaststellen van de toernooicategorie berekend men de gemiddelde rating van de deelnemers aan dat toernooi Is van een bepaalde speler de rating niet bekend, of heeft een deelnemer geen rating, dan telt hij voor het bepalen van de categorie ook niet mee. Bij een gemiddelde rating van 2384 valt men dus volgens de tabel in categorie 6. Er is één uitzondering: als het een damestoernooi is. Als bij een damestoernooi de gemiddelde speelsterkte 2384 is, dan spreekt men van een toernooi van categorie 14W. De W achter het getal geeft aan dat het een damestoernooi betreft. In de praktijk zal men liever de laatste aanduiding gebruiken voor een damestoernooi, want voor de niet wetende leek klinkt dit veel sterker in de oren dan categorie 6. Een toernooiorganisatie zal altijd proberen om een zo hoog mogelijke categorie te bereiken. Je hoeft er echt niet op te rekenen dat de wereldkampioen graag in een categorie 11 toernooi zal uitkomen. Hier zijn verschillende argumenten voor aan te voeren. Zo zal er financieel niet al te veel te halen zijn voor hem en het risico van een verlies aan ELO-punten is te groot.
Als we de tabel bekijken, dan zien we dat elke categorie een 25-tal ELO-punten omvat. Een stijging van het gemiddelde met 25 punten betekent dus een categorie hoger. Dit verklaart dan ook de categorie 17 voor het Interpolistoernooi van dit jaar.
We kunnen dit ook aan de bovenkant van de tabel toepassen en dan gaan uitrekenen wat de speelsterkte-categorie van onze eigen clubcompetities zijn. Het gaat hier niet om damestoernooien, dus moeten we uitgaan van categorie 1 voor een gemiddelde speelsterkte van 2251-2275. Zo goed zijn wij echter (nog) niet.
Als we verder terug gaan tellen, dan krijgen we categorieën met negatieve getallen (getallen onder nul). Volgens de KNSB-website in juni 2020 heeft groep 1 een gemiddelde speelsterkte van 1670. Dit zou een toernooi zijn met als categorie -23 (min 23). Voor groep 2 met een gemiddelde van 1262 kom je op een categorie van -39. Hieruit blijkt maar weer eens dat we nog lang niet op de top zitten met schaken. Laten we er dit jaar maar eens voor gaan zitten en er met zijn allen voor proberen te zorgen dat we een volgend jaar, als de corona-pandemie weer voorbij is, allemaal in een hogere toernooi-categorie uitkomen.
